ورق روغنی، به عنوان یکی از مهمترین محصولات صنعتی و ساختمانی، در بسیاری از صنایع و بخش های مختلف استفاده می شود. آگاهی درمورد فرآیند تولید ورق روغنی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله، به بررسی مراحل اصلی تولید ورق روغنی و فناوری های استفاده شده در این فرآیند خواهیم پرداخت. همچنین، از طریق بررسی فناوری های جدید که در تولید ورق روغنی مورد استفاده قرار می گیرند، بهبود عملکرد و کیفیت محصولات نهایی نیز مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
مواد اولیه برای تولید ورق روغنی
مواد اولیه برای تولید ورق روغنی عبارتند از:
- فولاد ضدزنگ (استیل): استیل که از آهن و کروم تشکیل شده است، ماده اولیه اصلی برای تولید ورق روغنی است. استیل به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و زنگ زدگی، به طور گسترده در تولید ورق روغنی استفاده میشود.
- آلومینیوم: آلومینیوم نیز ماده اولیه معمولی برای تولید ورق روغنی است. آلومینیوم به دلیل وزن سبک، مقاومت در برابر خوردگی و خواص حرارتی خوب، در برخی کاربردها مانند صنایع خودروسازی و بستهبندی استفاده میشود.
- مس: مس نیز در تولید ورق روغنی استفاده میشود. مس به دلیل خواص ضدزنگ و مقاومت در برابر خوردگی، در برخی کاربردها مانند صنایع الکترونیک و برق استفاده میشود.
مواد اولیه دیگری مانند نیکل و تیتانیوم نیز ممکن است برای تولید ورق روغنی استفاده شوند، اما استیل، آلومینیوم و مس به طور عمده استفاده میشوند. مواد اولیه برای تولید ورق روغنی بستگی به نوع و کاربرد نهایی ورق دارد.
حتما بخوانید:ورق روغنی چیست؟
مراحل اصلی تولید ورق روغنی
مراحل تولید ورق روغنی به ترتیب عموماً عبارتند از:
1.اسیدشویی
مرحله اسید شویی یکی از مراحل مهم در فرآیند تولید ورق روغنی است که به منظور پاکسازی سطح ورق از آلودگیها و روغنهای اضافی انجام میشود. در این مرحله، سطح ورق روغنی با استفاده ازتماس با اسیدهای قوی مانند اسید سولفوریک یا اسید فسفریک، از آلودگیها و روغنهای اضافی پاک می شود.
مرحله اسید شویی به طور کلی شامل مراحل زیر است:
- آمادهسازی محلول اسیدی: در این مرحله، محلول اسیدی با ترکیبات و غلظت مشخص تهیه میشود. این محلول معمولاً شامل آب و اسید سولفوریک یا اسید فسفریک است.
- غوطهور کردن ورق: ورق روغنی به آرامی و با دقت در محلول اسیدی غوطهور میشود. زمان مورد نیاز برای غوطهوری و مدت زمان اسید شویی بستگی به نوع و ضخامت ورق و شرایط فرآیند دارد.
- شستشو: پس از غوطهوری ورق در محلول اسیدی، ورق با آب تمیز شستشو میشود تا اسید باقیمانده روی سطح ورق تماماً از بین برود و هر گونه آلودگی یا روغن اضافی از سطح ورق پاک شود.
- خشک کردن: پس از شستشو، ورق به طور کامل خشک میشود. این مرحله میتواند با استفاده از روشهای مختلفی مانند خشک کردن هوای گرم یا استفاده از فرآیندهای خشک کننده انجام شود.
مرحله اسید شویی در تولید ورق روغنی، میزان تمیزی و کیفیت سطح ورق را بهبود میبخشد و به حفظ خواص ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی آن کمک میکند. همچنین، این مرحله باعث افزایش چسبندگی پوشش روغنی به سطح ورق میشود.
2.نورد سرد و گرم
در این مرحله، ورقهای فلزی به ضخامت موردنظر رسیده و به شکل صحیح خم میشوند. میتوان نورد را به دو نوع سرد و گرم تقسیم کرد. در نورد سرد، برگهها در دمای محیط نورد میشوند، در حالی که در نورد گرم، دمای بالاتری استفاده میشود.
- شستشوی الکترولیتی
در این مرحله، ورقهای فلزی در حوضچههای حاوی الکترولیت (محلول شیمیایی) قرار میگیرند و با اعمال جریان الکتریکی، الکترولیت به عنوان یک ماده شستشو عمل میکند و آلودگیها و روغنهای اضافی را از سطح ورقها جدا میکند.
- بازپخت هیدروژنی
در این مرحله، ورقهای فلزی قبل از بستهبندی در محیط گاز هیدروژن با دمای بالا قرار میگیرند تا خواص مکانیکی و برخی ویژگیهای سطحی بهبود یابد.
مزایای بازپخت هیدروژنی عبارتند از:
- کاهش تنشهای داخلی: بازپخت هیدروژنی موجب کاهش تنشهای داخلی در ورق فلزی میشود. با کاهش تنشهای داخلی، مقاومت به خستگی و خواص مکانیکی ورق بهبود مییابد.
- بهبود خواص سطحی: بهبود خواص سطحی ورق شامل کاهش آلودگیها، زنگزدگی و آلودگیهای سطحی است که ممکن است در مراحل قبلی به سطح ورق متصل شده باشند.
- کاهش حساسیت به خوردگی: بازپخت هیدروژنی میتواند باعث کاهش حساسیت ورق فلزی به خوردگی شود. این به این معنی است که پس از این مرحله، مقاومت خوردگی ورق روغنی درمحیطهای تر و خورنده افزایش مییابد.
وجود یا عدم وجود این مرحله در فرایند تولید ورق ها، می تواند تاثیر بسزایی در قیمت انواع ورق داشته باشد. برای مثال، بازپخت هیدروژنی میتواند باعث ایجاد خاصیت ضد خوردگی و ضد زنگ بسیار خوبی در ورق روغنی شود. درمقابل، در سایر ورق ها مانند ورق سیاه به علت اینکه این مرحله پوشش دهی کمتری روی خاصیت ضدخوردگی دارد، قیمت این نوع ورق ها ازجمله قیمت ورق سیاه بسیار کمتر از قیمت ورق روغنی با خاصیت ضد خوردگی بالاتر، می باشد.
مرحله باز پخت هیدروژنی ممکن است در انتهای فرآیند تولید ورق روغنی قرار گیرد یا به عنوان یک مرحله اختیاری در نظر گرفته شود که بستگی به نوع فلز و نیازهای محصول نهایی دارد.
- بازرسی و اصلاح
در این مرحله، ورق های فلزی به طول موردنظر برش داده شده و در خط بازرسی و اصلاح قرار میگیرند. در این خط، ورق ها به وسیله دستگاههای اصلاحی مورد بازرسی قرار میگیرند تا هرگونه نقص یا عیب در سطح ورق ها رفع شود و کیفیت نهایی بهبود یابد.
- بستهبندی
در این مرحله، ورقهای روغنی بستهبندی میشوند. این شامل بستهبندی در کارتنها، پالتها یا بستهبندیهای دیگر است. هدف از بستهبندی، حفاظت از ورقها در حین حمل و نقل و نگهداری آنها تا زمان استفاده نهایی است.
کارخانه های مطرح تولید کننده ورق روغنی در ایران
در ایران، تعدادی کارخانه و واحد تولیدی مطرح در زمینه تولید ورق روغنی فعالیت میکنند. برخی از این کارخانهها عبارتند از:
- کارخانه فولاد مبارکه
- کارخانه تولید ورق فولاد امیرکبیر
- کارخانه فولاد هرمزگان
- کارخانه فولاد آذربایجان
- کارخانه فولاد آلیاژی ایران
توجه داشته باشید که این ها فقط نمونهای از کارخانههای تولید ورق روغنی در ایران هستند و کارخانهها و واحدهای تولیدی دیگری نیز در این صنعت فعالیت میکنند.
تاثیرنحوه تولید ورق روغنی بر قیمت ورق روغنی
نحوه تولید ورق روغنی میتواند تأثیر زیادی بر قیمت آن داشته باشد. در ادامه، تأثیر عوامل مختلف بر قیمت ورق روغنی را بررسی میکنیم:
- نوع مواد اولیه: استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا میتواند قیمت ورق روغنی را افزایش دهد. مثلاً استفاده از فولاد با خواص مکانیکی بالا یا روغن با خواص حفاظتی بیشتر میتواند هزینه تولید را افزایش دهد. توجه داشته باشید که نوع مواد استفاده شده در ساخت ورق ها می تواند خواص و ویژگی آن ها را تغییر دهد و همین امر موجب تفاوت در قیمت، کاربرد و سایر ویژگی های انواع ورق می شود.
- فرآیند تولید: فرآیندهای پیچیدهتر و هزینهبرتری مانند روشهای پوششدهی پیشرفته و کنترل دقیق کیفیت میتوانند به افزایش قیمت ورق روغنی منجر شوند.
برای مثال، تولید ورق گالوانیزه شامل مراحل اضافی مانند گالوانیزهسازی است که باعث افزایش هزینه تولید میشود. در مقابل، تولید ورق روغنی مراحل کمترو به تبع آن، هزینه ی تولید کمتری دارد وهمین موضوع یکی از عواملی است که باعث می شود قیمت ورق گالوانیزه بیشتر از قیمت ورق روغنی باشد.
- تکنولوژی تولید: استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و ماشینآلات مدرن میتواند هزینه تولید را افزایش دهد. این امر ممکن است به دلیل هزینههای سرمایهگذاری اولیه برای انتقال و تجهیزات پیشرفته باشد.